Banen in de grafische industrie als geheel
De werkgelegenheid in de grafische industrie krimpt al 25 jaar door de opkomst van internet en de algemene digitalisering. Sinds die tijd neemt het drukwerk in oplages af en is er ook schaalvergroting door fusies. Verder is de productiviteit van het machinepark sterk toegenomen waardoor overcapaciteit is ontstaan. Hierdoor is er minder behoefte aan drukkers, binders etc. De cijfers laten zien dat het aantal grafische bedrijven en banen de afgelopen twee decennia fors is gedaald.
Er is wel een verschuiving van werkzaamheden zichtbaar. Grafisch opmaakwerk wordt bijvoorbeeld vaker gedaan door reclamebureaus of zelfs door marketing- of communicatie-afdelingen en minder door grafische bedrijven. Over het algemeen kun je zeggen dat er meer vraag is naar hoger opgeleid grafisch personeel. Dus in plaats van mbo wordt hbo gevraagd.
Banenmarkt voor de grafisch vormgever
Hoewel de vraag naar beroepen als drukker is verminderd, is de vraag naar grafisch vormgevers enigermate toegenomen. Het gevraagde opleidingsniveau van deze groep is hbo. Door de toename van ICT ontstaat er in de grafische industrie sowieso meer vraag naar hbo-ers.
Dat grafisch vormgevers zich minder zorgen hoeven te maken over de banenmarkt, blijkt ook uit de statistiek: het totaal aantal grafische bedrijven loopt terug, maar het aantal zzp’ers is behoorlijk stabiel. Grafisch Vormgevers behoren heel vaak tot deze categorie. Bijkomende trend waarin grafisch vormgevers op hbo-niveau goed passen, is de veranderende klantbehoefte naar producten en diensten op het grensvlak van drukwerk, media, communicatie en marketing. Ook expertises als database-publishing en 3D-printtechnologie bieden goede kans op werk.
Een andere trend is de overlapping van grafische kennis met traditionele beroepen in de marketing en communicatie. Dus de kansen op de arbeidsmarkt voor een marketeer die grafische kennis bezit is heel goed. Of iemand van de PR-afdeling die tevens verantwoordelijk is voor de interne en externe grafische uitingen van het bedrijf.
Trends in grafische mbo- en hbo-opleidingen
Opleidingen in de grafische industrie zijn nog steeds vooral op mbo-niveau. Deze leiden op tot beroepen in printmedia en dtp, dus onder andere tot drukker, nabewerker, en dtp-er. De arbeidsmarktperspectieven voor afgestudeerden mbo zijn al lang niet rooskleurig. De werkloosheid onder schoolverlaters is hoog en het bruto maandsalaris is laag. Het aantal scholieren in deze richting is flink afgenomen.
Hoewel er op hbo-niveau nog steeds niet heel veel grafische opleidingen zijn, is er toch een aantal relevant voor de grafische industrie. Ze heten onder andere ‘communication and multimedia design’, ‘media & informatie & communicatie’, ‘visual art & design management’ en ‘mediatechnologie’. Deze opleidingen hebben raakvlakken met media, communicatie en ICT. Het aantal studenten op deze opleidingen neemt de laatste jaren toe.
bronnen: